Przy zapaleniu otrzewnej zawsze występuje ból brzucha – miejscowy lub bolesna jest cała jama brzuszna. Pojawiają się również wymioty, przyspieszone tętno i oddech, niedrożność porażenna jelit oraz zmniejszenie lub zatrzymanie ilości wydalanego moczu. W zależności od przyczyny zapalenie otrzewnej leczy się operacyjnie.
Czym jest zapalenie otrzewnej i jakie są najczęstsze choroby otrzewnej
Otrzewna jest cienką błoną pokrywającą narządy w jamie brzusznej. W wyniku wniknięcia do jamy otrzewnej bakterii lub płynu ustrojowego z uszkodzonego przewodu pokarmowego rozwija się zapalenie otrzewnej. Najczęstsze rodzaje schorzenia to:
- spontaniczne bakteryjne zapalenie otrzewnej występujące u osób z wodobrzuszem,
- wtórne zapalenie otrzewnej, np. po wycięciu wyrostka robaczkowego,
- zapalenie otrzewnej w konsekwencji dializy.
Choroba ta jest bardzo poważnym stanem, bezpośrednio zagrażającym życiu. Nie można go ignorować – konieczne jest natychmiastowe odwiedzenie ostrego dyżuru chirurgicznego bądź oddziału ratunkowego na terenie szpitala. Niezbędna jest szybka interwencja chirurgiczna.
Objawy zapalenia otrzewnej
Objawy zapalenia otrzewnej nie zawsze występują jednocześnie, a ich nasilenie uzależnione jest od stadium choroby. U osób cierpiących na choroby przewlekłe (takie jak cukrzyca) lub w podeszłym wieku symptomy schorzenia mogą nie być aż tak wyraziste. Objawy zapalenia otrzewnej:
- nagły ból brzucha – miejscowy przy ograniczonym zapaleniu otrzewnej lub dotyczący całej jamy brzusznej w rozlanej postaci schorzenia (ruch powoduje zaostrzenie objawów bólowych i zmusza do przybrania pozycji leżącej),
- niedrożność porażenna jelit, skutkująca zaparciami i wzdęciami brzucha,
- wymioty,
- przyspieszony oddech,
- przyspieszone tętno,
- zaostrzenie rysów twarzy,
- skąpomocz (zmniejszenie ilości wydalanego moczu) lub bezmocz (zatrzymanie wydalania moczu).
Leczenie zapalenia otrzewnej
Leczenie operacyjne zapalenia otrzewnej uzależnione jest od przyczyny choroby. Chirurg przeprowadza dokładny wywiad – pyta przede wszystkim o szczegółowe objawy i przebyte operacje, a także badanie kliniczne. Po osłuchaniu jamy brzusznej stetoskopem (i stwierdzeniu występowania ewentualnego odgłosu ruchów jelit) jest w stanie stwierdzić, jaki stopień niedrożności jelit występuje u chorego. Brzuch bada się również uciskając go, a przeprowadzając badanie przezodbytnicze lekarz może stwierdzić obecność krwi lub guza. W przypadku zapalenia otrzewnej u kobiet konieczna jest konsultacja ginekologiczna.
Niezbędne są również badania laboratoryjne oraz obrazowe. Przeprowadza się badania krwi, monitoruje ciśnienie tętnicze, robi się zdjęcie rentgenowskie, a także badanie USG lub tomografię komputerową.